Ανοίγω το λεξικό, το ξεφυλλίζω και πηγαίνω στο γράμμα «Σ» του Ελληνικού αλφαβήτου κι αφού περιτρέχω τις σελίδες σταματώ στη λέξη «Σπατάλη»,την υπογραμμίζω…και διαβάζω : «Είναι η υπερβολή ,η αλλόγιστη και άσκοπη δαπάνη…κι ακόμη η ανωφελής χρήση»।।
Σπατάλη, λοιπόν, μια λέξη υπερβολής…μια διαδικασία απεριόριστης και άσκοπης κατανάλωσης, μια πορεία για ικανοποίηση των αισθήσεων και της εγωπάθειάς μας…κάτι το ανικανοποίητο των οφθαλμών και της σκέψης, μια πράξη δίχως φειδώ και σύνεση ,δίχως ολιγάρκεια ,δίχως σεβασμό για τα μετέπειτα, δίχως μέτρο…
Είναι η χωρίς λόγο και σκοπό δαπάνη ,η κατάχρηση του αναγκαίου, η ματαιοδοξία στην απόλαυση ,η γεννήτρια των παθών ,ο οδηγός της υπερκατανάλωσης…κι ακόμη ,η μητέρα της ασπλαχνίας και της σκληρότητας και της αδιαφορίας για τον συνάνθρωπο…
Σπατάλης φαινόμενο, έτσι για να γεμίσουμε την άδεια καρδιά μας, για το «Θεαθήναι» του «Εγώ»…για να επιδείξουμε τη δύναμή μας, για να αγοράσουμε και να τα πετάξουμε στη συνέχεια στα άχρηστα…για να φάμε και να πιούμε …για να σκορπίσουμε…για να ξεπεράσουμε τα όρια…
Κι αυτό το φαινόμενο, την 3η χιλιετία, φαίνεται ότι καθιερώθηκε σαν μεγαλομοντέρνα «αρχή»,ένα είδος προηγμένου πολιτισμού…κάτι το απαραίτητο της ζωής μας, κάτι το αναγκαίο στις καινούργιες απαιτήσεις των καιρών, όπως οι περισσότεροι συνηθίζουν να λένε, σαν επιχείρημα, για τις δυσκολίες τις ζωής…
Κι αντικατέστησε την έννοια της «αποταμίευσης» και την έβαλε στο χρονοντούλαπο για μουσειακή χρήση και ξεχάστηκαν και οι συμβουλές των μεγαλύτερων και των μορφωμένων… και οι εκθέσεις ιδεών στο σχολείο και οι έπαινοι και τα βραβεία…και τα ρητά και τα αποφθέγματα και οι παροιμίες της περασμένης χιλιετίας…είναι αλήθεια! χάθηκαν…γιατί ,η ακόρεστη σπατάλη τ’ έσβησε κι από τη μνήμη κι από τον πολιτισμό μας…
Και μάθαμε στα παιδιά μας να σκορπούν και τους αποστερήσαμε τη δυνατότητα να γνωρίσουν για το «πρέπον» και δεν τους μιλήσαμε…ούτε τα συμβουλεύσαμε για το μέτρο… γιατί είπαμε, αφού εμείς τα στερηθήκαμε, ας τα δώσουμε όλα…και τα δώσαμε…
Και οι μεγάλοι και τα κόμματα και οι συνδικαλιστές, αντί να μιλήσουν στον κόσμο με τη γλώσσα της αλήθειας…φρόντισαν με ετικέτες και συνθήματα να πριονίσουν τα θεμέλια της σύνεσης και τον πλάνεψαν και τον παγίδεψαν…και χρησιμοποίησαν έντεχνα τη λέξη της «λιτότητας» για να απαξιώσουν το μέτρο…
Και δίδαξαν ,σε «πανεπιστημιακό επίπεδο» τη σπατάλη και το «φάε, πίε και ευφραίνου» και καλλιέργησαν «Ευρωπαϊκά» το δέντρο της και τη διαφήμισαν…και ωραιοποίησαν τη μελλοντική φθορά και μπόλιασαν τους νέους με όλα τα κακά του «ναρκισσισμού» και της ωραιοπάθειας…
Για τη σπατάλη, λοιπόν, ο λόγος, τώρα ,την 3η χιλιετία της «νέας τάξης των πραγμάτων»,όπως λένε οι ματαιόδοξοι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης, για το όλο και περισσότερα…για να αυξήσουμε τα ακόρεστα πάθη μας, για την ευτυχία μας…μόνο για μας…γιατί έτσι πρέπει, γιατί το «δικαιούμαστε» λένε , σ’ αυτή τη ζωή…
Δικαιώματα κατανάλωσης…απαιτήσεις για περισσότερα φαγητά, για περισσότερα μπιχλιμπίδια…περισσότερα ταξίδια, ρούχα, χρυσά, ποτά, αυτοκίνητα, περισσότερες αλλαγές σε όλα…σε συντρόφους…σε φίλους, σε συνήθειες, έτσι, γιατί το επιζητεί η εποχή μας, έτσι, γιατί ,σκόπιμα, κάποιοι μας πέρασαν σ’ αυτή την πλευρά, σ’ αυτή την περίτεχνη αιχμαλωσία μας…
Πάρτε…πάρτε…πάρτε άφθονο χρήμα, έτσι λένε, πάρτε για να ξοδέψετε…για να σπαταλήσετε, δεν πειράζει…πάρτε για να ξεφύγετε απ’ την καθημερινότητα, γιατί «σήμερα είμαστε κι αύριο δεν είμαστε»,πάρτε για τις διακοπές σας…πάρτε για να αγοράσετε κι αυτό…και τούτο…κι εκείνο…πάρτε γρήγορα για να προλάβετε…τρέξτε…όλες οι προσφορές της σπατάλης μέχρι το τέλος του μήνα…
Μάθαμε, όπως φαίνεται καλά το μάθημά μας και ξεχάσαμε τι σημαίνει «χαλινάρι» και ολιγάρκεια και αποταμίευση και μέτρο…κι όλα αυτά σβήστηκαν μεμιάς κι έμειναν στο βάθος του μυαλού μας σαν μικρές εικόνες ανάμνησης μιας άλλης εποχής…μιας εποχής, που οι άνθρωποί της έκαναν αγώνα για να σταθούν και να φτιάξουν…
Κι ενώ αυτά συμβαίνουν στη «θεατρική σκηνή» του κόσμου, από την άλλη πλευρά, κάποιοι άλλοι ,αναζητούν με αγωνία τα περισσεύματα και τα «ψυχία» της σπατάλης και αγχώνονται και ανησυχούν και κλαίνε για τα παιδιά τους…και παλεύουν για τον «επιούσιον» και μετρούν και ξαναμετρούν και υπολογίζουν και ζυγίζουν…
Είναι οι άνθρωποι του μόχθου…οι άνθρωποι που ονομάστηκαν «φτωχοί»,αυτοί που γεννήθηκαν και «έφυγαν» με πόνο και με στέρηση, μαύροι ή λευκοί ,Ασιάτες ή Αφρικανοί, τσιγγάνοι, πάροικοι του κόσμου…άνθρωποι, δίχως ανέσεις, δίχως ψωμί και νερό και γάλα…δίχως παιγνίδι ,δίχως ζεστασιά και θαλπωρή, δίχως περίθαλψη…άνθρωποι, εικόνες πόνου κι απόγνωσης και εγκατάλειψης…πίνακες ζωγραφικής για τη συνείδησή μας…
Η μια πλευρά και η άλλη, ο δρόμος της σπατάλης…και ο δρόμος της στέρησης…η ασυδοσία της χρήσης και η αδυναμία της απόκτησης, η αφθονία των περισσευμάτων και τα «ψυχία»,η υπερβολή και η στέρηση κι ακόμη, η υπεροψία και η ταπείνωση, το γέλιο και το κλάμα…τα χαρούμενα παιδικά μάτια και εκείνα τα γιομάτα θλίψη και πόνο…
Έτσι είναι τα πράγματα στο αλφαβητάρι της 3ης χιλιετίας, ένας κόσμος μεγάλων αντιθέσεων…που γαλουχήθηκε με βάση τα οικονομικά πρότυπα, που ο ένας μαθαίνει τον άλλο να σκορπάει…που η κοινωνία ανέχεται, γιατί είναι ανίσχυρη…που η πολιτεία παρασύρεται …και ακολουθεί και δε διδάσκει… και παρακολουθεί , μοιρολατρικά, τα συμβαίνοντα , δίχως ν’ αντισκέκεται ,δίχως να ορθώνει ανάστημα… ένας κόσμος αιχμάλωτος των διαφημίσεων της άσκοπης κατανάλωσης…
Και το ερώτημά μας ,απέναντι σ’ αυτό το φαινόμενο της σπάταλης «διδασκαλίας» είναι : «Μπορούμε ν’ αλλάξουμε»…και υπάρχει τρόπος να επανέλθουμε σε δρόμους περίσκεψης και σωφροσύνης…
Αλήθεια! Είναι η ώρα να σιωπήσουμε… και να μιλήσουμε λίγο με τον εαυτό μας, με ειλικρίνεια…και να κοιτάξουμε λίγο βαθύτερα τον άνθρωπο…αυτό τον στερημένο και χωρίς περίσσια δικαιώματα συνάνθρωπό μας…και λίγο πιο πέρα στις χώρες της πείνας και της φτώχειας…και στις σκηνές των τσιγγάνων…και στα φτωχόσπιστα…και στα μέρη της μοναξιάς των γερόντων…και στα νοσοκομεία …σε κάθε γωνιά που περιτριγυρνά η δυστυχία…τότε, ίσως τότε ελευθερωθεί και η σκέψη και η καρδιά μας…
Από το αλφαβητάρι της 3ης χιλιετίας, ίσως μάθαμε κάτι… το ελπίζουμε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου